Alert Finansowy

Celem przeprowadzenia uczciwej i merytorycznej analizy przedstawionego problemu konieczne byłoby zapoznanie się z zawartą przez Państwo umową o roboty budowlane.

Przepisy kodeksu cywilnego formułują kilka różnych sytuacji uprawniających zamawiającego do jednostronnego odstąpienia od umowy. Normy te mają także odpowiednie zastosowanie przy umowach o roboty budowlane. Należy wyjaśnić, że przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie (wykonawca) zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.

Przyczyną rezygnacji z umowy przez zamawiającego może być wadliwe lub sprzeczne z umową wykonywanie robót budowlanych. W tej sytuacji zamawiający może wezwać przyjmującego do zmiany sposobu wykonania i wyznaczyć mu w tym celu odpowiedni termin. Dopiero po bezskutecznym upływie tego terminu zamawiający ma prawo od umowy odstąpić albo powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie dzieła innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo przyjmującego zamówienie zgodnie z art. 636 § 1 kodeksu cywilnego. Często zdarza się tak, że dla zamawiającego niezwykle ważne jest otrzymanie określonego dzieła (robót) na czas. W związku z powyższym ma on prawo do kontroli przebiegu pracy. Gdy okazuje się, że przyjmujący zamówienie opóźnia się z wykończeniem dzieła tak dalece, iż nie jest możliwe, żeby zdołał je ukończyć w umówionym czasie, zamawiający może bez wyznaczenia dodatkowego terminu od umowy odstąpić jeszcze przed upływem terminu do wykonania dzieła zgodnie z art. 635 kodeksu cywilnego. W takiej sytuacji nie jest więc konieczne ponaglanie wykonawcy poprzez wyznaczanie mu dodatkowego terminu. W umowach o dzieło stosowane są przede wszystkim dwa zasadnicze sposoby ustalania wynagrodzenia: ryczałtowe i kosztorysowe. W odróżnieniu od ryczałtu, wysokość wynagrodzenia kosztorysowego może być podwyższone w określonych sytuacjach, choć zawsze możliwe są zmiany umowy za porozumieniem stron. Może mieć to związek z waloryzacją cen lub stawek, bądź koniecznością przeprowadzenia dodatkowych prac, których potrzeba wykonania wynikła później.
W przypadku, gdy niezbędne okazuje się znaczne podwyższenie wynagrodzenia kosztorysowego, zamawiający ma prawo od umowy odstąpić zgodnie z art. 631 kodeksu cywilnego. Powinien to jednak uczynić niezwłocznie oraz od momentu, gdy się o tym dowiedział zapłacić przyjmującemu zamówienie odpowiednią część umówionego wynagrodzenia.

Mimo, iż z art. 636 § 2 kodeksu cywilnego wynika, że zamawiający może żądać zwrotu materiału i wydania rozpoczętego dzieła, to jednak przepis ten ma dość ograniczone zastosowanie – dotyczy wyłącznie przypadków, w których zamawiający sam na własny koszt dostarczył materiału do wykonania dzieła.

Warto także zwrócić uwagę na to, co dzieje się w sytuacji odstąpienia od umowy o roboty budowlane. W momencie tym strony nie są już zobowiązane do dalszych świadczeń, przy czym świadczenia już spełnione (np. częściowa zapłata) podlegają zwrotowi. Odstępujący od umowy o roboty budowlane winien więc zwrócić wykonawcy wszystko, co już otrzymał od niego na mocy umowy; natomiast żądać może nie tylko zwrotu tego, co sam świadczył, lecz również naprawienia szkody wynikłej z niewykonania zobowiązania według art. 494 kodeksu cywilnego.

Następnie należy wskazać, iż zgodnie z art. 648 § 1 kodeksu cywilnego umowa o roboty budowlane powinna być stwierdzona pismem dla celów dowodowych. Warto zaznaczyć jednak, że jeżeli w spisanej umowie nie było mowy o poniesieniu przez Państwa kosztów za materiały budowlane lub inne czynności, na które wykonawca wystawił faktury to można stwierdzić, iż zobowiązanie w ogóle nie powstało.
Należy wskazać, iż procedura wpisania do Krajowego Rejestru Dłużników odbywa się na następujących warunkach:
– upłynęło co najmniej 14 dni od wysłania do dłużnika listem poleconym lub doręczenia mu do rąk własnych pisma zawierającego ostrzeżenie o zamiarze przekazania danych do biura ze wskazaniem oznaczenia i adresu siedziby tego biura,
-wierzyciel przekazał do biura dane organu orzekającego, sygnaturę tytułu wykonawczego i datę jego wydania.

Natomiast podstawą do przekazania informacji gospodarczej przez wierzyciela jest tytuł wykonawczy czyli orzeczenie sądu lub inne tytuły egzekucyjne wskazane w art. 777 Kodeksu Postępowania Cywilnego, zaopatrzone w klauzulę wykonalności. Dotyczy to zobowiązań każdego dłużnika – konsumenta, osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej czy jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej.

Mając na uwadze powyższe to według art. 31 pkt. 6 Ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych, biuro usuwa informacje gospodarcze na podstawie uzasadnionej informacji o nieistnieniu zobowiązania. W zaistniałej sytuacji sugeruję, by wezwać jednocześnie przedstawiciela firmy, która dokonała takiego wpisu, do jego usunięcia oraz poinformować o odpowiedzialności za przekazanie do biura Krajowego Rejestru Dłużników o nieprawdziwej informacji gospodarczej. Takie zachowanie podlegać może bowiem grzywnie w wysokości do 30 000 złotych według art. 48 pkt. 1 ustawy z dnia 9 kwietnia 2010 r. o udostępnianiu informacji gospodarczych i wymianie danych gospodarczych.

Warto podnieść fakt, iż z tytułu ujawnienia takich danych, przysługuje Państwu roszczenie cywilnoprawne o naprawienie szkody wyrządzonej błędnym umieszczeniem Państwa w Krajowym Rejestrze Dłużników. Należałoby w owym piśmie nadmienić również, iż zgodnie z art. 24 kodeksu cywilnego, osoba, której dobra osobiste naruszono może domagać się zaniechania naruszeń, usunięcia skutków naruszenia, a także zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Takie działanie powinni Państwo niezwłocznie podjąć, gdy wpis w Krajowym Rejestrze Dłużników nie zostanie usunięty.