Środki gromadzone na Indywidualnym Koncie Emerytalnym (IKE) nie są zamrożone na długie lata. To oszczędzający decyduje o terminie i sposobie ich wypłaty, jednak pochopna decyzja może oznaczać utratę ulgi podatkowej.
Indywidualne Konto Emerytalne stanowi jedną z propozycji oszczędzania w ramach trzeciego filara. Odkładane środki, które mają powiększyć przyszłą emeryturę, są inwestowane w obligacje, akcje oraz depozyty bankowe. Nie oznacza to, że można po nie sięgnąć dopiero po osiągnięciu wieku emerytalnego. Jeśli nastąpi konieczność wcześniejszej wypłaty, to taka operacja zależy tylko od decyzji oszczędzającego. Życie pisze przecież różne scenariusze. Niekiedy środki odkładane na przyszłą emeryturę przydają się do ratowania bieżącej sytuacji finansowej. Oszczędności zgromadzone na IKE mogą być obciążone zastawem. Zaspokojenie wierzytelności zabezpieczonej zastawem z IKE jest traktowane jako zwrot lub zwrot częściowy.
Wypłacić bez podatku
Dla wielu osób optymalnym rozwiązaniem jest systematyczne oszczędzanie środków do momentu przejścia na emeryturę. Jednak nie ma obowiązku dokonywania wypłaty np. przez sześćdziesięciolatków. Można kontynuować gromadzenie pieniędzy na IKE, przepisy nie określają maksymalnego wieku oszczędzającego. Zawarta umowa gwarantuje elastyczność wpłat, co oznacza dokonywanie ich z dowolną częstotliwością. Ponadto istnieje limit wpłat na IKE. Został on ustalony jako trzykrotność średniego prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok. W 2016 r. wynosi więc 12 165 zł.
Jedną z cech charakterystycznych IKE jest ulga podatkowa. Mowa o zwolnieniu z podatku od zysków kapitałowych. Aktualnie to 19 proc. dochodu uzyskanego w trakcie całego okresu oszczędzania. Jednak żeby skorzystać z tego udogodnienia, trzeba spełnić określone warunki. Powyższe regulacje przewidziane są dla osób po sześćdziesiątym roku życia. Również dla oszczędzających, którzy nabyli uprawnienia emerytalne i ukończyli 55 lat. Ponadto należy spełnić jeden z dwóch warunków. Wymogiem jest wpłacanie na IKE w co najmniej pięciu dowolnych latach kalendarzowych. Ewentualnie trzeba dokonać ponad połowy wartości wpłat na IKE co najmniej 5 lat przed dniem złożenia wniosku o dokonanie wypłaty. Dla osób urodzonych do 31 grudnia 1948 r. zostały wprowadzone krótsze okresy gromadzenia oszczędności uprawniające do zwolnienia podatkowego. Skrócenie okresu do trzech lat dotyczy osób urodzonych do 31 grudnia 1945 r., a do czterech lat – osób urodzonych między 1 stycznia 1946 r. a 31 grudnia 1948 r.
Wniosek o wypłatę
Środki z IKE mogą być wypłacane jednorazowo lub w ratach. Decyzja należy do oszczędzającego. Przekazanie całości środków lub pierwszej raty powinno nastąpić w terminie do czternastu dni od złożenia wniosku o dokonanie wypłaty. Wyjątkiem jest sytuacja, w której oszczędzający wskazał późniejszy termin. Wnioskodawca ma obowiązek poinformować instytucję finansową o urzędzie skarbowym właściwym dla podatku dochodowego od osób fizycznych. Jeśli oszczędzający nie ukończył sześćdziesiątego roku życia, to musi przedstawić decyzję o przyznaniu prawa do emerytury. Niedopełnienie formalności sprawi, że wypłata środków nie zostanie dokonana.
Wypłata środków z IKE przekreśla ponowne skorzystanie z tej formy oszczędzania na przyszłą emeryturę. Ulga podatkowa na koniec obowiązywania umowy przysługuje tylko raz. Posiadacz konta zostaje zwolniony z podatku od zysków kapitałowych.
Oszczędzający może w umowie wskazać osoby, którym zostaną wypłacone pieniądze po jego śmierci. Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby zmienić tę dyspozycję w dowolnym momencie. Jeśli nie zostanie wyznaczona taka osoba, to środki zgromadzone na IKE trafią do spadkobierców. Osoby uprawnione do dziedziczenia nie płacą podatku od uzyskanego w ten sposób dochodu.
